ΟΛΓΑ ΧΑΪΝΗ-ΔΑΜΑΣΚΟΥ| Δικηγόρος – Μητέρα τριών παιδιών, μαθητών Εκπαιδευτηρίων Δούκα
Ανεμελιά μυρίζει…
Το να είσαι μητέρα τριών παιδιών είναι σίγουρα ευτυχία. Ταυτόχρονα έχει μεγαλύτερο τρέξιμο στην καθημερινή διαχείριση της φροντίδας τους, της μάχης με το χρόνο, με τις δραστηριότητές τους, με τις
διαφορετικές κοινωνικές τους συναναστροφές, αλλά σαφώς σου δίνει και κάποια προνόμια. Το βασικότερο προνόμιο όλων είναι ότι κάνεις περισσότερα λάθη και μαθαίνεις από αυτά!
Όταν η φράση «μαμά έλα να παίξουμε» άρχισε να αραιώνει, ήταν την ίδια περίοδο, που τα tablet, τα play station και τα λοιπά ηλεκτρονικά παιχνίδια μπήκαν στη ζωή μας. Σε αυτή την εισβολή, το πρώτο λάθος μου ήταν ότι κήρυξα πόλεμο εναντίον του ίδιου του μέσου. Άρχισαν τα «μη», οι απαγορεύσεις και οι τιμωρίες. Ακολούθησαν οι νουθεσίες για τη βλάβη όλων αυτών στην υγεία τους, στην ψυχολογία τους, στην προσωπικότητά τους. Και το «κερασάκι στην τούρτα» ήταν ο ισχυρισμός ότι η δική μου γενιά περνούσε καλύτερα, η δική μου γενιά διάβαζε περισσότερο, η δική μου γενιά ήταν πιο ισορροπημένη.
Λάθος και ψευδές ταυτόχρονα.
Κανένας «πόλεμος» όμως δεν μπορεί να διαρκεί για πάντα. Κουράζει, φθείρει, φέρνει απώλειες. Καθώς ξεμυτάει η εφηβεία, αντιλαμβάνεσαι ότι αν δεν αλλάξεις τροπάρι, υπάρχει ο κίνδυνος να χαλάσεις τη σχέση σου με το παιδί σου. Ταυτόχρονα οφείλεις ως γονιός να το προστατέψεις, ακόμα κι αν γίνεσαι δυσάρεστη. Εκεί αναγκάζεσαι να γίνεις πιο δημιουργικός.
Έχοντας εξ αρχής αποφασίσει ότι το ψέμα οφείλω να το πετάξω από τη σχέση μου με τα παιδιά, άρχισα τις παραδοχές. Τις αληθινές παραδοχές. Όλη αυτή η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας έχει βελτιώσει όλους τους τομείς της ζωής μας. Όχι μόνο τις επιστήμες, αλλά και τη δυνατότητα συχνότερης και μεγαλύτερης επικοινωνίας με τους άλλους. Τη δυνατότητα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από πολύ σημαντικούς καθηγητές, οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται σε μία άλλη χώρα. Την καλλιτεχνική συνεύρεση, τον πειραματισμό, τη γρήγορη ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών. Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Την ίδια στιγμή είμαστε σε μια τεράστια «ηλεκτρονική αλάνα», όπου καλούμαστε να επιλέξουμε με ποιους και τι θα παίξουμε όμορφα ή αν θα τσακωθούμε «έτσι για πλάκα».
Με αφορμή αυτές τις σκέψεις δίνεται στον κάθε γονιό η ευκαιρία, ώστε μαζί με το παιδί του να ανακαλύψει ένα δρόμο, ο οποίος ναι μεν διέρχεται από τα τεχνολογικά μέσα, αλλά ταυτόχρονα με έναν τρόπο διαφορετικό από αυτά. Ο προσδιορισμός της στάσης του παιδιού μέσα σε αυτόν τον τεχνολογικό κόσμο, έτσι ώστε να μη διαλύσει την προσωπική του ουσία μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα. Η ευκαιρία με αφορμή τα παραπάνω να διαχωρίσουμε την επιθυμία από την ανάγκη. Και αυτό το τελευταίο εγώ προσωπικά το θεωρώ εξαιρετικά απαραίτητο (για μικρούς και μεγάλους).
Ηλεκτρονικά παιχνίδια, λοιπόν σκέφτηκα, εσείς; Ηλεκτρονικά παιχνίδια κι εγώ! Για δείξτε μου το δικό σας. Για δείτε και το δικό μου. Ελάτε, μπείτε στην ομάδα μου. Όχι αντίπαλοι. Μαζί. Να μαζέψουμε πόντους. Αλλά θα συμφωνήσουμε κάποια πράγματα πρώτα. Τον περιορισμένο χρόνο. Μία ώρα την ημέρα. Λίγο περισσότερο το Σαββατοκύριακο. Ποτέ πριν πάμε για ύπνο. Ποτέ όταν τρώμε ή συζητάμε όλοι μαζί, γιατί είναι μεγάλη αγένεια. Πάντα τηρούμε το όριο ηλικίας, που αναγράφουν τα παιχνίδια. Τι να κάνουμε; Έτσι είναι ο νόμος και τους νόμους οφείλουμε να τους τηρούμε. Δεν κάνουμε ζαβολιές. Παραδέχομαι ότι εσείς παιδιά είστε συχνά καλύτεροι γνώστες όλων αυτών των καινούργιων συστημάτων από εμένα. Μπορείτε παρακαλώ να μου δείξετε; Και θα το συζητήσουμε όσο θέλετε. Αλλά στο τέλος εγώ θα αποφασίσω και θα το αιτιολογήσω.
Αφού λοιπόν είμαστε σύμφωνοι, ορίστε τώρα, παίξτε! Αλλά… Σας είπα τα νέα;
Σας πήρα δώρο ένα τραπέζι του πινγκ-πονγκ. Ή μια μπασκέτα στον κήπο. Ή ένα καινούργιο ποδήλατο. Ή ένα κέντημα. Αλήθεια μικρή μου ξέρεις να κεντάς; Τι λέτε; Παίζουμε στην κουζίνα MasterChef; Θέλετε να μάθουμε όλοι ένα μουσικό όργανο και να φτιάξουμε μια μπάντα με το όνομά μας; Θα παίζουμε τα τραγούδια που αρέσουν σ’ εσάς! Ναι όλοι. Σήμερα. Από την αρχή. Ποτέ δεν είσαι μεγάλος για κάτι τέτοιο. Πάμε για εξερεύνηση μονοπατιών; Πάμε να μαζέψουμε κουκουνάρια για το τζάκι; Κατεβάζουμε στο κινητό την εφαρμογή για τα φυτά να δούμε ποιος θα αναγνωρίσει τα περισσότερα; Θέλετε να φτιάξουμε τα δικά μας audio book; Θα διαβάζετε παραμύθια και θα τα ηχογραφήσουμε για να τα ακούν άλλα παιδιά. Άμα θέλετε γράψτε και δικά σας! Θα σας μάθω να παίζετε με την τράπουλα και «αγωνία».
Τώρα πια είστε μεγάλα παιδιά. Μπορείτε. Και τάβλι. Έχει πλάκα. Τις Παρασκευές θα τις ονομάσουμε βραδιές οικογενειακού κινηματογράφου. Θα επιλέγουμε όλοι μαζί ταινία. Θα μαλώνουμε μέχρι να συμφωνήσουμε ποια θα δούμε. Αλλά μετά θα περάσουμε μικροί – μεγάλοι καλά τρώγοντας σουβλάκια. Κι ας είναι όλα κλειστά. Κι ας έχουμε lock down.
Ας ανακαλύψουμε τη γειτονιά μας. Ας φτιάξουμε μία ηλεκτρονική ομάδα. Ας της δώσουμε το όνομα «ΓΕΙΤΟΝΙΑ» κι εκεί ας μπούμε μαμάδες – μπαμπάδες – παιδιά και ας προγραμματίζουμε όλοι μαζί ή όσοι μπορούν τη συνάντησή μας κάτω στο δρόμο. Και τ’ αυτοκίνητα; Υπάρχει κόλπο και γι’ αυτό. Διαλέγεις τον πιο ήσυχο δρόμο. Παίρνεις δυο – τρεις κορίνες, σαν αυτές που βάζουν όταν κάνουν κάποιο έργο και τις τοποθετείς στα 200 – 300 μέτρα. Οι γονείς με το σκαμνάκι μας και τους καφέδες μας στο χέρι, κάνουμε τα δικά μας πηγαδάκια. Εσείς με τα ποδήλατα, τα πατίνια και τις μπάλες. Από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο, που έχει καλό καιρό, πραγματικά θα το γλεντήσουμε όλοι. Μην ανησυχείτε. Οι οδηγοί θα κόβουν ταχύτητα κι εμείς θα μαζευόμαστε στην άκρη. Ανοίξτε τις πόρτες στις αυλές. Μπείτε ο ένας ελεύθερα στην αυλή του άλλου. Φέρτε λιχουδιές. Σήμερα εγώ, αύριο εσύ. Κι αν σε χάσω από τα μάτια μου, στέλνω ένα μήνυμα στην ομάδα «μήπως είδατε τη Μαρία;» και πάντα έρχεται η απάντηση. Σας το εγγυώμαι. «Στην αυλή μου παίζει με τον Γιάννη. Τους προσέχω εγώ».
Όλα τα παραπάνω έγιναν. Αλλά έγιναν βήμα – βήμα. Γεννήθηκαν από την προσπάθεια να τα γοητεύσω, να τα τραβήξω από τον κίνδυνο της προσήλωσης στην οθόνη, της επικοινωνίας δίχως ουσία, της απώλειας της συναναστροφής και του ψυχικού δούναι και λαβείν με τον άλλο. Κάθε μέρα γεννιέται ένα καινούργιο αίτημα από τα παιδιά. Μια νέα εφαρμογή. Μια νέα ομάδα κοινωνικής δικτύωσης. Μια νέα ανάγκη διαχείρισης ενός πράγματος, που εγώ τουλάχιστον, πολλές φορές ούτε καν γνωρίζω.
Εκεί έρχεται ο ισχυρότερος σύμμαχος όλων. Και αυτό είναι το ΣΧΟΛΕΙΟ. Ειδικά όταν έχεις το προνόμιο, το παιδί σου να είναι σε ένα σχολείο σαν το δικό μας, που διαθέτει όλο το απαραίτητο πλαίσιο γνωστικής υποστήριξης και προσφέρεται στον κάθε γονέα η ευκαιρία να το αξιοποιήσει. Το σχολείο μάς παρέχει τη δυνατότητα να συμβουλευτούμε όποιον δάσκαλο εμείς θεωρούμε ότι μας καταλαβαίνει καλύτερα. Να μιλήσουμε με την ψυχολόγο, που ειδικεύεται στη συγκεκριμένη ηλικία. Να λύσουμε τις απορίες μας για τον τρόπο ελέγχου της δραστηριότητας των παιδιών στο διαδίκτυο με ειδικούς εκπαιδευτικούς και τεχνικούς. Να μοιραστούμε όποιο πρόβλημα διαχείρισης υπάρχει με το παιδί και με έναν διακριτικό και αθόρυβο τρόπο, να το δούμε να λύνεται! Και σας το εγγυώμαι ότι πάντα λύνεται. Αρκεί εμείς οι ίδιοι οι γονείς να κάνουμε ό,τι ζητάμε από τα παιδιά μας. Να εμπιστευτούμε τους μεγαλύτερούς μας. Όχι σε ηλικία. Αλλά σε γνώσεις και πείρα.
Είναι σε κάθε περίπτωση δική μας ευθύνη να συνειδητοποιήσουμε ότι όσες περγαμηνές κι αν διαθέτουμε, δεν είμαστε παντογνώστες. Και όχι μόνο δεν είμαστε παντογνώστες αλλά η λατρεία για τα παιδιά μας, πολλές φορές μας οδηγεί σε λάθος επιλογές. Το ζήτημα δεν είναι αν θα τους κάνουμε το χατίρι ή όχι. Αλλά με τη συνδρομή όλων να αποδεχτούμε μια βασική αλήθεια. Κυρίως από εμάς τους ίδιους ξεκινάνε τα περισσότερα προβλήματα.
Σας ευχαριστώ θερμά για αυτό το βήμα, που μου δώσατε.
Και τώρα πάω να φιλήσω τα κεφαλάκια των κοιμισμένων παιδιών. Βουτώ το πρόσωπό μου στο παιδικό κεφάλι. Μυρίζει χώμα, αλάνα και παγωτό. Μυρίζει γρασίδι και λαστιχένια μπάλα. ΑΝΕΜΕΛΙΑ μυρίζει. Εκεί ήσουν κρυμμένη άτιμη λέξη! Ανάμεσα στ’ αχτένιστα μαλλιά τους…