Project “Energy Transformers” στην Τεχνολογία της Α’ Γυμνασίου

Όλα ξεκίνησαν από ένα προβληματισμό: «πώς θα εμπλέξουμε τους μαθητές μας σε ένα πραγματικό πρόβλημα (real problem) όπως είναι αυτό της ενέργειας», μέσα από το μάθημα της Τεχνολογίας; Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον, οι μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στη δημιουργία πραγματικών κατασκευών, όπου θα μελετούσαν τις μορφές της ενέργειας και τη μετατροπή τους.

Η πολύ καλή αυτή ιδέα αυτή υιοθετήθηκε άμεσα για αξιοποίηση στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο “STEM4ALL”. Μετά την απαραίτητη ανάλυση και τον σχεδιασμό, η ιδέα προσαρμόστηκε στο “Θεωρητικό Πλαίσιο” του έργου (με αντίστοιχα σχέδια μαθημάτων που αξιολογήθηκαν). Δημιουργήθηκε το περιβάλλον ενός παιγνιώδους και ελκυστικού μαθήματος, για θέματα ενεργειακού μετασχηματισμού (ορυκτών καυσίμων, των εναλλακτικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) και της μεταφοράς, μετασχηματισμού και διατήρησης ενέργειας στη γη και στο διάστημα, με videos, προσομοιώσεις, επιτραπέζιο παιχνίδι μετατροπής ενέργειας και κατασκευές μετατροπής ενέργειας (“Energy Transformers”).

Η πιλοτική φάση του έργου υλοποιήθηκε σε ομάδες 3-5 μαθητών στα 10 τμήματα της Α’ Γυμνασίου, ξεκινώντας από αρχές Δεκεμβρίου 2022, έως το τέλος των μαθημάτων τον Μάιο 2023, από τους δύο εκπαιδευτικούς του μαθήματος, Μ. Μογιό και Σ. Μακρυλλό, τη σημαντική συμβολή του Τμήματος Έρευνας – Καινοτομίας με τον Γ. Κωτσάνη και του Τμήματος Ψηφιακής Εκπαίδευσης με τον Γ. Τσίγκο. Ακολουθήθηκε το μοντέλο “Engineering Design Process” με ενδεικτικές φάσεις:

1. Προβολές βίντεο, για τη μετατροπή της ενέργειας με διατύπωση ερωτημάτων και απαντήσεων από τους μαθητές (όπου ήταν δυνατό).
2. Εξερεύνηση και πειραματισμός με προσομοιώσεις μετατροπής ενέργειας, και χρήσιμα συμπεράσματα που συζητήθηκαν στην τάξη.
3. Δημιουργία παιχνιδιού από τους ίδιους τους μαθητές με «Κάρτες Ενέργειας», οι οποίοι έπαιξαν σε ομάδες ένα πρωτότυπο επιτραπέζιο παιχνίδι μετατροπής ενέργειας (δείχνοντας είτε τη μετατροπή ενέργειας, από ένα αντικείμενο που χρησιμοποιούν στη καθημερινότητά τους, είτε τον κύκλο της ενέργειας).
4. Παρουσίαση μιας υβριδικής πρότυπης κατασκευής, ενός ηλεκτρικού αυτοκίνητου, όπου χρησιμοποιεί για την κίνησή του χημική ενέργεια μέσω διάταξης μπαταριών αλλά και ηλιακή ενέργεια μέσο φωτοβολταϊκών πάνελ, για να έχουν το ερέθισμα για την επόμενη δράση.
5. Δημιουργία κατασκευής σε στάδια, με διατυπώσεις σχετικών ερωτημάτων, από ομάδες 3-5 μαθητών, με υλικά μικρού κόστους που τους δόθηκαν στην τάξη με:
   • σύντομη παρουσίαση των υλικών και πως μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν,
   • περιγραφή και σχεδίαση δικής τους έμπνευσης κατασκευής, σε φύλλο εργασίας, σημειώνοντας και τα υλικά που επέλεξαν,
   • συζήτηση για τις ιδέες των μαθητών οι οποίες ταξινομήθηκαν με βάση την πρωτοτυπία τους,
   • βήματα υλοποίησης της κατασκευής,
   • παρουσίαση της κατασκευής σε ομάδες μαθητών ή εκπαιδευτικών.

Μετά την ολοκλήρωση των κατασκευών των μαθητών, πραγματοποιήθηκε έκθεση στο Εργαστήριο Τεχνολογίας όπου είχαν τη δυνατότητα να την δουν, να παρατηρήσουν και να σχολιάσουν τα εκθέματα όλες οι τάξεις του Γυμνάσιου, και αναρτήθηκε στην είσοδο του Γυμνασίου-Λυκείου σχετικό ενημερωτικό “stand”.

Στο πλαίσιο του 8ου Μαθητικού Συμποσίου Γυμνασίων Αττικής του Δικτύου Συνδεδεμένων Σχολείων της UNESCO (Μάρτιος 2023), οι μαθητές της ομάδας “Μικροί Επιθεωρητές” επισκέφθηκαν τον Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Κ. Σκρέκα στο γραφείο του, τον ενημέρωσαν σχετικά με τις ενέργειές τους, του έθεσαν κάποια ερωτήματα σχετικά με τα αίτια και τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και του προσέφεραν ως δώρο την πρότυπη κατασκευή του ηλεκτρικού αυτοκίνητου.

Τέλος πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο “Education without Borders” η παρουσίαση κατασκευών από μαθητές, στην βελγική ομάδα του μεγάλου Εκπαιδευτικού Οργανισμού GO! η οποία επισκέφτηκε το Σχολείο μας, 4-6 Μαΐου 2023.

Συμπερασματικά αποτελεί πλέον βέλτιστη πανευρωπαϊκή πρακτική στην πλατφόρμα του έργου STEAM4ALL και θα ενταχθεί και την επόμενη χρονιά στα μαθήματα Τεχνολογίας, σε πλήρη ευθυγράμμιση με το νέο ΦΕΚ 2023 για τις αλλαγές στα μαθήματα Τεχνολογίας που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (και πρωτοπορώντας, το σχολείο ήδη εφάρμοσε πριν την αναγγελία του).

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι όλοι οι μαθητές δούλεψαν και χάρηκαν τη νέα αυτή φετινή διαδικασία, μεταφέροντας στους γονείς του τι έκαναν στο μάθημα της Τεχνολογίας. Αυτό είχε και ως αποτέλεσμα να αποσπάσουμε εγκωμιαστικά σχόλια τους γονείς των μαθητών, μερικοί από τους οποίους, αυτοβούλως μας επισκέφτηκαν στο σχολείο, για να δουν τα έργα των παιδιών τους. Μάλιστα μία μητέρα, μεταφέροντας τον ενθουσιασμό της και πολλά συγχαρητήρια στην ομάδα υλοποίησης, είπε χαρακτηριστικά: “Δηλαδή ξεκίνησαν από το μηδέν…“!

Μανώλης Μογιός, Ιούνιος 2023